Koza – alternatywa dla kominka
Kozę zamontujemy bez problemu nawet w wykończonym już wnętrzu
Koza to potoczna nazwa pieca kominkowego. Jest to wolno stojące
urządzenie grzewcze o niewielkich rozmiarach i dużej wydajności przeznaczone do
ciągłego palenia. Cechy te sprawiają, że piec kominkowy jest dobrym
rozwiązaniem m.in. dla osób, które chcą cieszyć się klimatem domowego ogniska
lub wspomóc ogrzewanie domu, lecz nie dysponują wystarczająco dużą powierzchnią
na montaż kominka. Sprawdzi się również, gdy wykonanie kominka wiązałoby się z dewastacją pomieszczenia i kosztownym remontem. Kozę zamontujemy bez problemu nawet w wykończonym już wnętrzu. W przypadku takich urządzeń nie jest też wymagane
dodatkowe wzmocnienie stropu. Piece kominkowe są tańszym rozwiązaniem niż
tradycyjny kominek zamknięty, m.in. ze względu na to, że nie wymagają
wykonywania dodatkowej obudowy. Od razu po podłączeniu są gotowe do
użytkowania. Oferta producentów i dystrybutorów tego typu urządzeń jest bardzo obszerna.
Piece kominkowe różnią się nie tylko wyglądem i materiałami, z jakich są wykonane, ale również rodzajem paliwa, jakim mogą być zasilane.
Nie tylko na drewno
Wśród pieców kominkowych największą grupę stanowią te opalane drewnem i brykietem. W niektórych tradycyjnych modelach można też palić
węglem, trzeba mieć jednak na uwadze, że jest to paliwo „brudne” i stosowanie
go w piecu kominkowym ustawionym np. w salonie może być uciążliwe. W ofercie
producentów znajdziemy również kozy na pelet. Nowoczesne urządzenia tego typu są bezobsługowe. Oznacza to, że automatycznie rozpalają ogień i wygaszają go. Same
też dozują opał i utrzymują stałą temperaturę w pomieszczeniu. Zbiornik na
pelet w piecach kominkowych nie jest jednak tak pojemny, jak w kotłach
grzewczych. Przeważnie mieści on kilkanaście kilogramów opału, co umożliwia
ciągłą pracę urządzenia przez około dobę. Użytkowanie pieca kominkowego nie
musi zupełnie wiązać się z koniecznością regularnego dokładania paliwa. Jeśli
zależy nam na urządzeniu całkowicie bezobsługowym, dobrym rozwiązaniem będzie
koza na gaz. Do wyboru mamy piece gazowe zasilane gazem ziemnym lub gazem LPG.
Przed wyborem pieca należy określić, jakim typem gazu będzie zasilana
instalacja, gdyż od tego zależeć będzie dobór palnika i dysz. Gazowe piece
kominkowe wyposażane są w specjalny ceramiczny palnik, który zapewnia
realistyczną wizję ognia, jak w prawdziwym piecu opalanym drewnem. Mamy też
możliwość samodzielnej regulacji wysokości płomienia. Kozy gazowe są też
całkowicie bezpieczne w użytkowaniu. Zastosowana w nich automatyka gwarantuje
zabezpieczenie przed niepowołanym włączeniem urządzenia przez dzieci i umożliwia zaprogramowanie pracy pieca. Oznacza to, że możemy ustawić nie tylko
pożądaną temperaturę, ale także godzinę włączenia i wyłączenia kozy. W przypadku gazowego pieca kominkowego jego obsługa odbywa się przeważnie za
pomocą pilota zdalnego sterowania. Pilotem można sterować również pracą kozy na
pelet. Urządzenia te także wyposaża się w tygodniowe programatory,
umożliwiające programowania cykli włączania i wyłączania kozy
Użytkowanie pieca kominkowego nie musi wiązać się z koniecznością regularnego dokładania opału. Jeśli zależy nam na urządzeniu całkowicie bezobsługowym dobrym rozwiązaniem będzie koza na gaz.
Modele pieców kominkowych Wśród pieców kominkowych znajdziemy urządzenia w różnym stylu. Oprócz
cieszących się dużym zainteresowaniem pieców o nowoczesnym wzornictwie, do
wyboru mamy modele bardziej klasyczne, inspirowane rozwiązaniami antycznymi, a nawet stylizowane na piece kaflowe. Piece kominkowe o nowoczesnym wzornictwie
wykonane są najczęściej ze stali. Wyposażone w przestrzenną szybę frontową i dużą komorę spalania, pozwalają atrakcyjnie wyeksponować płonące drewno. Bardzo
efektownie prezentują się m.in. modele o cylindrycznym kształcie i zaokrąglonej
szybie usytuowane na wąskiej podstawie – nodze. Dzięki możliwości obracania korpusu
pieca, nawet o 360°, możemy cieszyć się widokiem płonących polan niemal z każdego miejsca w pomieszczeniu. Wystarczy, że skierujemy piec frontem tam,
gdzie obecnie przebywamy – np. w stronę kanapy czy fotela ustawionego po
przeciwnej stronie pokoju. Modele o bardziej klasycznym wyglądzie wykonane są przeważnie z żeliwa. Bazują one na trwałych, masywnych odlewach. Technologia
wykonania pieców żeliwnych pozwala na formowanie bardzo dekoracyjnych wzorów.
Takie modele dobrze wpisują się w stylowe pomieszczenia urządzone m.in. w klimacie retro. Polecane są osobom, które cenią tradycyjny design. Oprócz
pieców o żeliwnej konstrukcji z misternie wykonanymi ozdobami korpusu do wyboru
mamy także dekoracyjne modele stalowe obudowane kaflami. Są to żaroodporne elementy
ceramiczne wytrzymujące temperaturę̨ nawet do 800°C. Taka obudowa z kafli jest
nie tylko efektowna, ale również praktyczna. Wpływa bowiem na wydłużenie czasu
oddawania ciepła – jest ono przekazywane do pomieszczenia jeszcze przez długi
czas po wygaszeniu paleniska. Oprócz ogrzewania wnętrza piece kominkowe mogą
pełnić dodatkową funkcję. Wyposażone w górną gładką płytę posłużą również do
podgrzewania potraw lub napoi, a nawet do gotowania. W ofercie znaleźć można także
piece ze specjalną komorą do pieczenia.
Materiał stosowany do produkcji pieców kominkowych determinuje ich styl i wygląd. Modele wykonane ze stali są z reguły oszczędne w formie. Piece żeliwne charakteryzują się natomiast bardziej dekoracyjnymi korpusami i nóżkami.
Kozy do ogrzewania pomieszczeń i wodyPiece kominkowe stosowane są przeważnie jako dodatkowe źródło energii
cieplnej. Oddają ciepło całą swoją powierzchnią, a także przewodem kominowym
odprowadzającym spaliny. Mogą też pośrednio ogrzewać sąsiadujące wnętrza.
Nowoczesne piece na drewno i pelet oprócz wnętrz mogą też ogrzewać wodę użytkową
– wykorzystywaną w instalacji centralnego ogrzewania lub do celów sanitarnych.
Jest to możliwe dzięki wyposażeniu takich urządzeń w płaszcz wodny. Najprościej
ujmując jest to stalowy zbiornik z wodą umieszczony wewnątrz paleniska pieca i podłączony do instalacji centralnego ogrzewania. Przepływająca przez niego woda
jest ogrzewana ciepłem wytwarzanym podczas spalania opału i przekazywana do
instalacji. Dzięki temu za pomocą grzejników ciepło z pieca kominkowego może
ogrzewać efektywnie wszystkie pomieszczenia domu. Dużą zaletą urządzeń z płaszczem wodnym jest to, że zapewniają one realne oszczędności wynikające z możliwości jednoczesnego ogrzewania pomieszczeń i wody użytkowej przy takim
samym wykorzystaniu opału, jak ma to miejsce przy zwykłych piecach, bez
płaszcza wodnego. Takie urządzenia są jednak znacznie droższe od standardowych.
Szacuje się jednak, że użytkownik kozy z płaszczem wodnym może liczyć na
stosunkowo szybki zwrot poniesionych nakładów finansowych.
Dobrze dobrany piec kominkowy dogrzeje wnętrza domu m.in. w okresach przejściowych, kiedy uruchamianie kotła nie jest opłacalne
Ważne podłączenie Piece kominkowe opalane drewnem, brykietem oraz węglem wymagają podłączenia
do indywidualnego przewodu kominowego. Komin musi być szczelny, a jego ścianki
gładkie. Jeżeli piec podłączany jest do istniejącego przewodu kominowego, przed
jego montażem, komin powinien zostać starannie oczyszczony z sadzy i wszelkich
zanieczyszczeń. Zadanie to należy zlecić mistrzowi kominiarskiemu. Kominiarz
oceni też, czy przewód kominowy jest w dobrym stanie, czy może wymaga uszczelnienia
bądź instalacji wkładu kominowego. W przypadku niektórych modeli pieców
kominkowych podłączenie do tradycyjnego komina nie jest wymagane. Kozy gazowe
dzięki systemowi przewodów koncentrycznych mogą być montowane w pomieszczeniach
bez komina. Wystarczy wyprowadzić przewód poza ścianę budynku lub dach. Również
piece na pelet mogą być montowane z pominięciem tradycyjnego komina. Jest to możliwe dzięki mechanicznemu wyrzutowi spalin np. przez ścianę, który odbywa
się za pośrednictwem specjalnej rury. Piec do swojej pracy zużywa powietrze, dlatego
wymagane jest zapewnienie odpowiedniej wentylacji pomieszczenia, w którym
zainstalowano urządzenie. Większość nowoczesnych kóz umożliwia doprowadzanie powietrza
niezbędnego do spalania bezpośrednio z zewnątrz (wyposażone są one w dolot powietrza
zewnętrznego – przewód można przeprowadzić przez ścianę budynku, przy którym
instalowane jest urządzenie). Takie modele pobierają całe powietrze z zewnątrz bez
zużywania tlenu z pomieszczenia, mogą więc być bez obaw montowane również w domach wyposażonych w wentylację mechaniczną. Z uwagi na bezpieczeństwo
użytkowania pieca kominkowego, bez względu na paliwo, jakim jest opalane, jego
instalacja powinna być wykonana przez wykwalifikowanego instalatora.
Komin, do którego podłączana jest koza nie może wytwarzać też zbyt słabego lub mocnego ciągu. Wymagania odnośnie wielkości ciągu dla danego urządzenia określa jego producent
Odpowiednie miejsce dla kozy Obecnie produkowane, nowoczesne piece kominkowe mogą być montowane nawet w niewielkich pomieszczeniach, w bardzo bliskiej odległości od ściany. Dokładne
odległości od elementów konstrukcyjnych budynku określa producent danego pieca w instrukcji obsługi. Gdy przestrzeń pomiędzy tylną ścianą urządzenia a ścianą
budynku jest niewielka, do kozy można też zamontować specjalną osłonę
termiczną. Takie osłony dostosowane są do wymiarów różnych modeli urządzeń.
Dzięki ich zastosowaniu wymagana minimalna przestrzeń z tyłu pieca może być
zmniejszona. Planując miejsce na kozę, należy zadbać również o odpowiednie
podłoże. Musi być ono niepalne, a jego grubość powinna wynosić co najmniej 2-3
cm. W przypadku łatwo zapalnej posadzki przed frontem kozy należy zastosować
zabezpieczenie w postaci materiału niepalnego o szerokości co najmniej 30 cm. Mogą to być płytki ceramiczne, gresowe, kamień, a także podstawa szklana lub
stalowa. Takie zabezpieczenie pozwoli ochronić posadzkę przed ewentualnym
uszkodzeniem czy zapaleniem na skutek wypadnięcia żaru z pieca. Podczas
użytkowania koza nagrzewa się i w przypadku bezpośredniego kontaktu ze skórą
może spowodować oparzenia. Jeśli więc w domu są dzieci, należy zastosować
dodatkową formę zabezpieczenia i zamontować wokół pieca barierki ochronne.
Z myślą o komforcie użytkowników Piece kominkowe wyposażone są w różne rozwiązania, zapewniające wydajną
pracę tych urządzeń i ich łatwe czyszczenie. Efektywniejsze spalanie opału i dłuższe utrzymywanie temperatury po wygaszeniu kozy zapewnia wyłożenie
paleniska materiałem akumulującym ciepło, który podwyższa temperaturę w komorze
spalania. Może nim być np. szamot lub wermikulit. Aby utrzymanie urządzenia w czystości było łatwiejsze, kozy wyposaża się w tzw. kurtynę powietrzną. Powietrze
niezbędne do spalania opału dostarczane jest przez specjalną strumienicę i opada ku dołowi wzdłuż wewnętrznej powierzchni szyby. Dzięki niemu nie zachodzi
ona sadzą i nie traci swojej przejrzystości. Nawet jeśli na szybie odłożą się
niewielkie ilości sadzy, wypalą się, kiedy cięgno powietrza do spalania znajdować
się będzie w pozycji otwartej, a ogień w kominku będzie intensywnie płonąć. Użytkując
kozę na paliwo stałe, konieczne jest regularne usuwanie popiołu. Rozwiązaniem
ułatwiającym tę pracę jest ruchomy ruszt. Obrotowy ruch jego ramion sprawia, że
popiół łatwo opada do umieszczonego poniżej popielnika, który ma zwykle postać
szuflady. Dobrym rozwiązaniem są m.in. urządzenia wyposażone w szufladę z pokrywą, która zapobiega wysypaniu się popiołu w trakcie jego wynoszenia z pomieszczenia. Wszystko to sprawia, że użytkowanie pieca kominkowego nie jest
uciążliwe. Przyjemne ciepło i widok ognia z pewnością wynagrodzą nam ewentualne
Jakim
drewnem palić w piecu? Opałem przeznaczonym do spalania w piecu kominkowym powinno
być dobrze wysuszone drewno liściaste. Jego wilgotność nie powinna przekraczać
20%. Aby uzyskać taki materiał opałowy, drewno należy pociąć i porąbać
najpóźniej zimą poprzedzającą sezon grzewczy, w którym będzie wykorzystywany opał.
Warto więc zaopatrzyć się w dobrą siekierę. Pocięte drewno najlepiej jest
ułożyć na kształt stosów, co zapewni dobrą cyrkulację powietrza. Stosy drewna
trzeba zabezpieczyć przed nadmierną absorpcją wilgoci z podłoża i wodą opadową.
Tak składowane drewno powinno być sezonowane do wczesnej jesieni, a następnie przeniesione w zadaszone miejsce, gdzie zostanie przygotowane do użycia w okresie zimowym.
Po czym poznać, że opał jest dobrze wysuszony? W suchym drewnie zaobserwujemy
łatwo odpadającą korowinę oraz głębokie, dobrze widoczne pęknięcia na przekroju
poprzecznym polan. Aby mieć pewność, że opał jest właściwie przygotowany, warto
kupić miernik wilgotności drewna. Jak porąbać opał do kozy? Przyjmuje się, że
drewno opałowe, czyli polana, powinny mieć długość od 20 do 30 cm i średnicę
ok. 8 cm. Wielkość polan należy jednak dobrać do wielkości paleniska, które w różnych modelach może mieć inne wymiary i pojemność. Warto przygotować również
szczapy, które będą pełnić funkcję rozpałki. Ich długość może wynosić ok. 30
cm, a średnica 2-5 cm.
W pomieszczeniu, w którym zainstalowany jest piec kominkowy na paliwo stałe warto zamontować również czujnik tlenku węgla. Zasygnalizuje on odpowiednio wcześniej obecność czadu we wnętrzu
Jak
dobrać odpowiednią moc grzewczą pieca kominkowego? Moc
kozy dobiera się do wielkości wnętrza, które chcemy ogrzewać, a dokładniej do
jego kubatury. Dostępne na rynku piece mają zwykle moc w przedziale od 2,5 do
15 kW. Szacunkowo przyjmuje się, że 1 kW mocy wystarcza do ogrzania 10-12 m²
pomieszczenia o standardowej wysokości 2,5-2,7 m. W zależności od powierzchni
wnętrza można więc dopasować odpowiedni model. Wybierając piec, należy zwrócić
uwagę na jego moc nominalną, która odzwierciedla realne możliwości grzania. Nie
warto też przewymiarować mocy kozy, ponieważ zbyt duża może powodować przegrzewanie
pomieszczenia, w który jest zainstalowana. Aby tego uniknąć, użytkownicy pieców o zbyt dużej mocy zmniejszają dopływ powietrza do komory spalania, co z kolei skutkuje
nieefektywnym spalaniem paliwa lub też decydują się na palenie cykliczne, co
natomiast wiąże się z częstym i kłopotliwym rozpalaniem kozy. W doborze
urządzenia o odpowiedniej mocy mogą nam pomóc kalkulatory doboru mocy dostępne
np. na stronach niektórych producentów pieców. Przed podjęciem ostatecznej decyzji
najlepiej jednak skonsultować się z instalatorem.